دستگاه واتراکتیویتی
دستگاه واتراکتیویتی (Water Activity Meter) ابزاری است که برای اندازهگیری فعالیت آبی یاWater Activity در مواد مختلف مانند مواد غذایی، دارویی و آرایشی بهداشتی استفاده میشود.فعالیت آبی به مقدار رطوبت موجود در محصول اشاره دارد که میتواند بر کیفیت و پایداری محصولات تاثیر بگذارد.
کاربردها:
صنایع غذایی: ارزیابی ریسک میکروبیولوژیکی، بهینهسازی فرآیندهای تولید و شرایط نگهداری مواد غذایی، و تولید محصولات با کیفیت بالا و پایدارتر.
صنایع دارویی: حفظ اثربخشی و پایداری داروها و مکملها.
صنایع بستهبندی: بهینهسازی فرآیندهای بستهبندی و افزایش عمر مفید محصولات.
کشاورزی: شناخت دقیق نفوذپذیری آب به کشاورزان کمک میکند تا با توجه به نوع خاک، میزان آبیاری را بهبود بخشند.
پروژههای عمرانی: مهندسان میتوانند با استفاده از این دستگاه، خطرات مربوط به نفوذ آب به سازهها را پیشبینی و مدیریت کنند.
حوزه زیستمحیطی: این دستگاه به ارزیابی روند آلودگی آب در زیرزمین کمک میکند.
نحوه کار:
دستگاه واتراکتیویتی از یک سنسور حساس به رطوبت استفاده میکند که به طور مستقیم با نمونه در تماس است.
نمونه مورد نظر در محفظه مخصوص دستگاه قرار داده میشود.
دستگاه فعالیت آبی آن را اندازه گیری میکند.
نتایج اندازهگیری معمولاً بر روی نمایشگر دیجیتال دستگاه به نمایش درمیآید و به صورت مقادیر عددی (بین 0 تا 1) ارائه میشود.
دستگاه واتراکتیویتی (Water Activity Meter) عمدتاً برای اندازهگیری یک پارامتر اصلی به نام فعالیت آبی استفاده میشود. این دستگاه ممکن است پارامترهای دیگری را نیز به عنوان دادههای مکمل ارائه دهد.
پارامترهای قابل ارائه و نتایج:
فعالیت آبی:
فعالیت آبی نشاندهنده میزان آب آزاد در یک ماده است که برای رشد میکروارگانیسمها، واکنشهای شیمیایی و آنزیمی در دسترس است.
محدوده: مقادیر فعالیت آبی بین 0 تا 1 متغیر است. مقدار 0 نشاندهنده عدم وجود آب آزاد و مقدار 1 نشاندهنده آب خالص است.
اهمیت: فعالیت آبی بر عمر ماندگاری، بافت، طعم و ایمنی مواد غذایی و دارویی تأثیر میگذارد.
دما (Temperature):
برخی از دستگاههای واتراکتیویتی، دما را نیز به عنوان یک پارامتر مکمل اندازهگیری میکنند.
اهمیت: دما میتواند بر فعالیت آبی تأثیر بگذارد، بنابراین اندازهگیری همزمان دما و فعالیت آبی میتواند دقت اندازهگیری را افزایش دهد.
رطوبت نسبی (Relative Humidity):
در برخی دستگاهها، رطوبت نسبی محفظه اندازهگیری نیز نمایش داده میشود.
اهمیت: این پارامتر میتواند به ارزیابی شرایط محیطی دستگاه و تأثیر آن بر نمونه کمک کند.
زمان اندازهگیری (Measurement Time):
زمان لازم برای رسیدن به تعادل و اندازهگیری دقیق فعالیت آبی نیز ممکن است نمایش داده شود.
اهمیت: این اطلاعات میتواند به ارزیابی پایداری و همگنی نمونه کمک کند.
نمودارها و دادههای آماری:
برخی از دستگاههای پیشرفتهتر، نمودارها و دادههای آماری مانند میانگین، انحراف معیار و غیره را نیز ارائه میدهند.
اهمیت: این اطلاعات میتواند به تحلیل دقیقتر و ارزیابی تغییرات فعالیت آبی در طول زمان کمک کند.
نحوه ارائه نتایج:
نمایشگر دیجیتال: نتایج معمولاً بر روی یک نمایشگر دیجیتال به صورت مقادیر عددی نمایش داده میشوند.
خروجی داده: برخی دستگاهها امکان اتصال به کامپیوتر و انتقال دادهها را از طریق پورتهای USB یا سریال فراهم میکنند.
چاپگر: برخی مدلها دارای چاپگر داخلی هستند که امکان چاپ نتایج را فراهم میکند.
با توجه به نوع و مدل دستگاه واتراکتیویتی، پارامترها و نحوه ارائه نتایج ممکن است متفاوت باشد.