آزمون‌های آب آشامیدنی
آزمون‌های مختلفی برای بررسی سلامت و کیفیت آب آشامیدنی وجود دارد که هر کدام جنبه‌های خاصی از کیفیت آب را ارزیابی می‌کنند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین این آزمایش‌ها اشاره می‌کنم:
1.آزمایش‌های میکروبیولوژی:
هدف: تشخیص و شمارش باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا در آب.
روش‌ها:
کشت (Culture): نمونه آب در محیط کشت مناسب قرار داده می‌شود تا میکروارگانیسم‌ها رشد کنند و قابل شمارش شوند.
روش‌های مولکولی (Molecular Methods): با استفاده از تکنیک‌های PCR و سایر روش‌ها، DNA یا RNA میکروارگانیسم‌ها شناسایی می‌شود.
وسایل مورد نیاز:
ظروف استریل جمع‌آوری نمونه
محیط کشت
انکوباتور
میکروسکوپ
تجهیزاتپی سی آر در صورت استفاده از روش‌های مولکولی
2.آزمایش‌های شیمیایی:
هدف: اندازه‌گیری غلظت مواد شیمیایی مختلف در آب، مانند نیترات، نیتریت، فلزات سنگین (سرب، آرسنیک، جیوه)، کلر، مواد آلی و غیره.
روش‌ها:
اسپکتروفتومتری (Spectrophotometry): اندازه‌گیری میزان جذب نور توسط نمونه آب در طول موج‌های مختلف.
کروماتوگرافی (Chromatography): جداسازی و اندازه‌گیری مواد شیمیایی مختلف بر اساس خواص فیزیکی و شیمیایی آن‌ها.
الکتروشیمی (Electrochemistry): اندازه‌گیری پتانسیل الکتریکی یا جریان الکتریکی در نمونه آب.
وسایل مورد نیاز:
ظروف جمع‌آوری نمونه
اسپکتروفتومتر
دستگاه کروماتوگرافیمانند GC یا HPLC
الکترودها و دستگاه‌های الکتروشیمیایی
مواد شیمیایی و محلول‌های استاندارد
3.آزمایش‌های فیزیکی:
هدف: تعیین ویژگی‌های فیزیکی آب، مانند دما، رنگ، بو، طعم، کدورت (Turbidity) و pH
روش‌ها:
اندازه‌گیری دما: با استفاده از دماسنج.
تعیین رنگ و بو: به صورت حسی توسط افراد آموزش‌دیده.
اندازه‌گیری کدورت: با استفاده از کدورت‌سنج (Turbidimeter).
اندازه‌گیری pH: با استفاده از pH متر.
وسایل مورد نیاز:
دماسنج
کدورت‌سنج
pH متر
ظروف جمع‌آوری نمونه
4.آزمایش‌های رادیونوکلئیدی:
هدف: اندازه‌گیری میزان مواد رادیواکتیو در آب.
روش‌ها:
اسپکترومتری گاما (Gamma Spectrometry): شناسایی و اندازه‌گیری رادیونوکلئیدها بر اساس انرژی پرتو گامای ساطع شده.
شمارش مایع سینتیلاسیون (Liquid Scintillation Counting): اندازه‌گیری ذرات آلفا و بتا ساطع شده از مواد رادیواکتیو.
وسایل مورد نیاز:
ظروف جمع‌آوری نمونه
اسپکترومتر گاما
دستگاه شمارش مایع سینتیلاسیون
نکات مهم:
نمونه‌برداری صحیح از آب بسیار مهم است. باید از ظروف تمیز و استریل استفاده شود و نمونه‌ها باید به سرعت به آزمایشگاه منتقل شوند.
آزمایش‌ها باید توسط افراد متخصص و در آزمایشگاه‌های معتبر انجام شوند.
نتایج آزمایش‌ها باید با استانداردهای ملی و بین‌المللی مقایسه شوند تا سلامت و کیفیت آب آشامیدنی ارزیابی شود.
برای اطلاعات دقیق‌تر در مورد روش‌های انجام آزمایش‌ها و استانداردهای مربوطه، می‌توانید به منابع زیر مراجعه کنید:
استانداردهای ملی کیفیت آب آشامیدنی ایران
دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای کیفیت آب آشامیدنی
مقالات علمی و پژوهشی در زمینه کیفیت آب