ملاس
ملاس (Molasses) یک محصول جانبی غلیظ، چسبناک و تیره رنگ است که در فرآیند تولید شکر از نیشکر یا چغندر قند به دست می‌آید. این ماده حاوی قند، مواد معدنی و ترکیبات آلی است و به دلیل خواص و کاربردهای متنوعی که دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
نحوه تولید ملاس:
- استخراج عصاره: ابتدا نیشکر یا چغندر قند خرد شده و عصاره آن‌ها استخراج می‌شود.
- تصفیه عصاره: عصاره به دست آمده تصفیه شده و ناخالصی‌های آن جدا می‌شود.
- تبخیر: عصاره تصفیه شده تحت فرآیند تبخیر قرار می‌گیرد تا غلیظ شود. در این مرحله، شکر شروع به تبلور می‌کند.
- سانتریفیوژ: مخلوط شکر و ملاس به دستگاه سانتریفیوژ منتقل می‌شود تا کریستال‌های شکر از ملاس جدا شوند.
- تکرار فرآیند: فرآیند تبخیر و سانتریفیوژ معمولاً چندین بار تکرار می‌شود تا حداکثر میزان شکر از عصاره استخراج شود. در هر مرحله، ملاس غلیظ‌تر و تیره رنگ‌تر می‌شود.
- انواع ملاس: بسته به تعداد دفعات تکرار فرآیند استخراج شکر، انواع مختلفی از ملاس تولید می‌شود:
- ملاس روشن (Light Molasses): از اولین مرحله استخراج شکر به دست می‌آید و طعم ملایم‌تری دارد.
- ملاس تیره (Dark Molasses): از دومین مرحله استخراج شکر به دست می‌آید و طعم قوی‌تری دارد.
- ملاس سیاه (Blackstrap Molasses): از آخرین مرحله استخراج شکر به دست می‌آید، طعم بسیار قوی و تلخی دارد و سرشار از مواد معدنی است.
کاربردهای ملاس:
- صنایع غذایی:
- شیرین کننده طبیعی در انواع شیرینی‌جات، کلوچه‌ها، کیک‌ها و نان‌ها
- افزودن طعم و رنگ به سس‌ها، مارینادها و چاشنی‌ها
- تهیه آبنبات و تافی
- تولید نوشیدنی‌های غیرالکلی
- صنایع دارویی:
- به عنوان حامل در برخی داروها
- به عنوان منبع مواد معدنی در مکمل‌های غذایی
- صنایع تخمیری:
- تولید الکل، اتانول و ودکا
- تولید اسید سیتریک، اسید لاکتیک و سایر اسیدهای آلی
- تولید مخمر
- کشاورزی و دامپروری:
- خوراک دام (به عنوان منبع انرژی و مواد معدنی)
- افزودن به خاک برای بهبود ساختار و افزایش مواد آلی خاک
- صنایع دیگر:
- تولید کودهای آلی
- تولید چسب
- تولید برخی مواد شیمیایی
چه چیزهایی از ملاس تولید می شود:
- الکل (اتانول، ودکا، و غیره)
- اسید سیتریک
- اسید لاکتیک
- مخمر
- کودهای آلی
- خوراک دام
- مکمل‌های غذایی
- شیرینی‌جات و محصولات نانوایی
- سس‌ها و چاشنی‌ها
- داروها (به عنوان حامل)
به طور خلاصه، ملاس یک محصول جانبی ارزشمند با کاربردهای گسترده در صنایع مختلف است که از صنایع غذایی و دارویی تا کشاورزی و تولید مواد شیمیایی را شامل می‌شود.